Windows Sysinternals Suite Kurulumu ve Kullanımı

Bu yazımda kısaca sysinternals suite program paketinin kurulumu ve kullanımından bahsedip araçları ise kısaca tanıtacağım. Araçların ayrıntılı kullanımını ise diğer makalelerde açıklayacağım. Öncelikle bizim bu programa neden ihtiyacımız olduğundan bahsedelim.

Windows yönetiminde Windows’un sağladığı yönetim araçları (Administrive Tools) ana araçlar olarak kullanılsa da pek çok IT profesyoneli için üçüncü parti programlar işlerini oldukça kolay hale getirebilmektedir. Sysinternals ise 1996 yılında bir internet sitesi olarak ortaya çıkmış ve gelişmiş sistem araçları ve bilgilerini yayınlamaya başlamıştır. Sonrasında ise bu araçlar bir paket halinde Microsoft tarafından yayınlanmaya başlamıştır. Aşağıdaki bağlantıdan bu dokumantasyona ulaşabilirsiniz.
https://docs.microsoft.com/en-us/sysinternals/

Sysinternals Suite paketini aşağıdaki bağlantıdan indirmeniz gereklidir.
https://download.sysinternals.com/files/SysinternalsSuite.zip

İndirdikten sonra sıkıştırılmış dosyayı açtığınızda pek çok .exe uzantılı program ile karşılaşacaksınız. Bu programların pek çoğu komut satırı üzerinden yürütüldüğü için doğrudan çift tıklamakla istediğiniz gibi çalıştırma imkanı bulamazsınız. Bunun için komut satırından ilgili klasöre gidip sonrasında program adını yazarak bunu çalıştırmanız gereklidir. Öncelikle Windows + R kısayoluyla cmd olarak arama yapıp terminal ekranını açmanız gereklidir. Ya da daha Windows 10’da arama kısmına “Command Prompt” yazmakla bunu daha kolay bir şekilde yapabilirsiniz.

Komut satırı açıldıktan sonra dosyaların çıkarıldığı klasöre gitmek için ‘cd’ yani change directory komutunu kullanmak gereklidir.

‘dir’ komutu ile mevcut klasördeki dosyaları listeleyebilirsiniz.

Her komut satırını açtığınız zaman bu klasöre gitmek istemiyor, programlar yüklenmiş gibi doğrudan açılsın istiyorsanız bu klasörü “Path” ortam değişkenine eklemeniz gereklidir. Bunun için gelişmiş sistem ayarları yani “Advanced system settings” penceresini açmanız gereklidir.

Arama kısmına “Advanced system settings” yazabileceğiniz gibi komut satırından “SystemPropertiesAdvanced” yazarak da bu ayar arayüzüne erişebilirsiniz. Menüler içinde kaybolmadan doğrudan aradığınızı açmak için bu tarz programların kısayollarını öğrenmeniz yararınıza olur. Bu açtığımız pencere işin aslında Windows/System32 klasöründe “SystemPropertiesAdvanced.exe” olarak ayrı bir program olarak geçmektedir. System32 içerisine bakarsanız Windows’da kullandığınız pek çok özelliğin birer .exe olarak yer edindiğini görebilirsiniz.

İşaretli yerden ortam değişkenleri penceresini açabiliriz. Bu noktadan itibaren dikkatli olmanız, bilmediğiniz bir işi yapmaya çalışmamanız tavsiye edilir. Bu ayarlar sayesinde windows neyin nereden okunacağını, çalıştırılacağını bilmektedir. Windows klasörünün yerinden, sistem dosyalarına nereden erişeceği gibi değişkenler ve parametreleri görebilmeniz mümkündür. Biz burada “Path” değişkenine bir ilave yapacağız.

System değişkenleri içerisinde yer alan Path satırına gelip Edit… diyerek mevcut değerlerin yanına New diyerek Sysinternals programlarının yer aldığı klasörün yolunu yapıştırıyoruz. Her şeye tamam dedikten sonra artık bu programların adını doğrudan yazmakla çalıştırdığımızı görebilirsiniz.

Buraya kadar kurulum ve kullanım noktasını bitirdik. Şimdi ise bu araçların ne işe yaradığına kısaca değinelim.

Sysinternals araçları genel olarak disk ve dosya, ağ, işlem yönetimi, güvenlik ve sistem bilgisi araçlarından meydana gelmektedir. Bu araçları denerken bazılarının sanal makinede düzgün çalışmayabileceğini de göz önünde bulundurunuz.

Dosya ve Disk Araçları 

 Ağ Araçları

İşlem (Proses) Araçları

Güvenlik Araçları

Sistem Bilgi Araçları ve Diğerleri

Buraya kadar bu araçların tamamını kısaca açıklamış olduk. Bunların kullanımı ve gerekliliği uygulamaya göre değişse de ilerleyen zamanlarda bazı işlerde hangi aracın gerekli olup nasıl kullanılacağı uygulamalı olarak gösterilmeye çalışılacaktır.